Inleiding
Het Nederlandse Klimaatakkoord van 2019 heeft een ambitieus doel: het terugdringen van CO2-uitstoot met 49% in 2030 ten opzichte van 1990. Een belangrijk onderdeel hiervan is de aanpak van werkgebonden personenmobiliteit (WPM), die een aanzienlijke bijdrage levert aan de totale CO2-uitstoot.
Per 1 juli 2024 treedt de Rapportageverplichting werkgebonden personenmobiliteit in werking. Deze nieuwe regelgeving verplicht organisaties met 100 of meer werknemers om jaarlijks te rapporteren over hun mobiliteitsgegevens, zowel voor woon-werkverkeer als zakelijke reizen.
De rapportageverplichting heeft twee hoofddoelen:
Het creëren van bewustwording bij bedrijven over hun CO2-voetafdruk
Het stimuleren van duurzame mobiliteitsoplossingen
Door inzicht te krijgen in hun mobiliteitspatronen kunnen bedrijven gerichte maatregelen nemen om hun CO2-uitstoot te verminderen. Deze transparantie draagt bij aan een duurzamere bedrijfsvoering en ondersteunt de nationale klimaatdoelstellingen.
Wat is de Rapportageverplichting Werkgebonden Personenmobiliteit (WPM)?
De Rapportageverplichting Werkgebonden Personenmobiliteit (WPM) is een nieuwe regelgeving die bedrijven verplicht om hun werkgerelateerde mobiliteitsgegevens te registreren en te rapporteren. Deze verplichting richt zich specifiek op:
Woon-werkverkeer van medewerkers
Zakelijke reizen
Gebruikte vervoersmiddelen
Afgelegde kilometers per transportmethode
Het hoofddoel van de WPM is het terugdringen van de CO2-uitstoot door zakelijk verkeer. De regelgeving past binnen de bredere doelstelling om de uitstoot van broeikasgassen door werkgerelateerde mobiliteit met minimaal 1,5 megaton te verminderen voor 2030.
De WPM-verplichting gaat officieel in op 1 juli 2024. Vanaf dat moment moeten organisaties hun eerste rapportage voorbereiden over:
Totale kilometers per vervoerswijze
Gebruikte brandstoftypes
Gerelateerde reiskosten
Berekende CO2-impact
Deze gedetailleerde rapportage stelt bedrijven in staat hun mobiliteitsimpact te meten, analyseren en verbeteren. De verzamelde data vormt de basis voor gerichte maatregelen om de uitstoot van werkgerelateerd vervoer te verminderen.
Wie is onderworpen aan de WPM?
De WPM-rapportageverplichting geldt voor organisaties met 100 of meer werknemers binnen één inrichting of vestiging. Deze drempelwaarde wordt bepaald op basis van het totale personeelsbestand, inclusief:
Vaste medewerkers in loondienst
Uitzendkrachten
Gedetacheerde medewerkers
Zzp'ers die regelmatig op locatie werken
Bepaalde organisaties zijn vrijgesteld van deze verplichting:
Onderwijsinstellingen waar studenten als hoofdgebruikers gelden
Zorginstellingen waar patiënten de primaire gebruikers zijn
Penitentiaire inrichtingen
Organisaties met uitsluitend vrijwilligers
De impact van WPM verschilt per sector. Kantoororganisaties zullen zich vooral richten op woon-werkverkeer, terwijl productiebedrijven ook rekening moeten houden met ploegendiensten. Dienstverlenende bedrijven met veel zakelijke reizen krijgen te maken met uitgebreidere rapportage-eisen voor verschillende vervoersmodaliteiten.
Voor organisaties met meerdere vestigingen geldt: elke vestiging met 100+ werknemers moet apart rapporteren. Deze verplichting stimuleert grotere organisaties om hun mobiliteitsbeleid per locatie te optimaliseren.
Gegevensverzameling CO2 voetafdruk en CO2 rapportagevereisten
De WPM vereist een gedetailleerde verzameling van mobiliteitsgegevens. Bedrijven moeten specifieke informatie bijhouden over:
Totaal aantal afgelegde kilometers per vervoersmiddel
Gebruikte brandstoftypen per voertuig
Reiskostenvergoedingen
Frequentie van thuiswerken
Gereden kilometers per transportmiddel
Brandstofverbruik van zakelijke voertuigen
Declaraties van zakenreizen
OV-gebruik en vliegreizen
Voor elk vervoersmiddel gelden specifieke rapportageverplichtingen. U dient de volgende gegevens te registreren:
Auto's: brandstoftype, gewichtsklasse, eigendomsstatus
Openbaar vervoer: type (trein, bus, metro), reisafstand
Tweewielers: onderscheid tussen e-bikes, scooters en fietsen
Vliegreizen: afstand en reisklasse
Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat stelt handboeken beschikbaar met praktische richtlijnen voor gegevensverzameling. Deze tools helpen bij:
Het opzetten van een effectief registratiesysteem
Het correct categoriseren van verschillende reistypen
Het waarborgen van de datakwaliteit
Het voldoen aan privacywetgeving bij gegevensverzameling
Berekening van CO2-uitstoot voor Rapportageverplichting Werkgebonden Personenmobiliteit (WPM)
Het berekenen van CO2-uitstoot voor WPM-rapportages vereist een systematische aanpak. Bedrijven dienen de verzamelde mobiliteitsgegevens om te zetten naar CO2-equivalenten met behulp van specifieke emissiefactoren:
Personenauto's: Berekening op basis van brandstoftype en gereden kilometers
Openbaar vervoer: CO2-uitstoot per reizigerskilometer
Vliegreizen: Uitstoot berekend per gevlogen kilometer, inclusief correctiefactor voor vlieghoogte
Voor organisaties zonder duurzaamheidservaring kunnen deze berekeningen complex zijn. Veel voorkomende uitdagingen zijn:
Onvolledige gegevens van werknemers
Gebrek aan kennis over emissiefactoren
Beperkte technische middelen voor nauwkeurige berekeningen
De Nederlandse Emissieautoriteit stelt standaard emissiefactoren beschikbaar via CO2emissiefactoren.nl. Deze factoren worden jaarlijks geactualiseerd en vormen de basis voor een uniforme berekeningswijze.
Een geautomatiseerd systeem voor gegevensverzameling en -verwerking kan de nauwkeurigheid van berekeningen aanzienlijk verbeteren en de administratieve last verminderen.
Samenhang tussen WPM en andere duurzaamheidsrapportages zoals CSRD
De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) is een EU-richtlijn die grote bedrijven verplicht om uitgebreid te rapporteren over hun duurzaamheidsprestaties. De Wettelijke Rapportage Werkgebonden Personenmobiliteit (WPM) is specifiek gericht op mobiliteit. Hoewel beide kaders gericht zijn op het meten en rapporteren van duurzaamheid, verschillen ze op enkele belangrijke punten.
Verschillen tussen CSRD en WPM
Focus en reikwijdte: De CSRD bestrijkt een breed scala aan duurzaamheidsaspecten, terwijl de WPM zich exclusief richt op mobiliteit.
Datavereisten: De CSRD verplicht bedrijven om CO₂-uitstoot te rapporteren in CO₂-equivalenten, terwijl de WPM zich richt op kilometers en kosten per vervoerscategorie.
Toepassing: De CSRD geldt voor grote ondernemingen binnen de EU en integreert milieu-, sociale en governancefactoren (ESG), terwijl de WPM specifiek mobiliteitsrapportage eist van Nederlandse werkgevers met 100+ werknemers.
Overlap en Synergie tussen CSRD en WPM
Ondanks deze verschillen zijn er belangrijke raakvlakken tussen beide rapportageverplichtingen:
Beide vereisen een systematische aanpak voor het monitoren en rapporteren van milieu-impact.
De CO₂-uitstoot van transport moet in beide rapportages worden meegenomen.
Beide richtlijnen vereisen een nauwkeurige en transparante dataverzameling.
Door de WPM en CSRD op elkaar af te stemmen, kun je als bedrijf je dataverzameling efficiënter inrichten en dubbel werk voorkomen. De WPM levert waardevolle gedetailleerde mobiliteitsdata die direct gebruikt kan worden in bredere CSRD-rapportages. Dit zorgt voor een samenhangend en compleet beeld van de duurzaamheidsprestaties van je organisatie.
Duurzame mobiliteit bevorderen binnen je bedrijfsstrategie
Het implementeren van duurzame mobiliteit biedt bedrijven concrete kansen om hun ecologische voetafdruk te verkleinen. Hier zijn effectieve strategieën die uw organisatie direct kan toepassen:
Elektrisch wagenpark: Vervang traditionele bedrijfswagens door elektrische alternatieven
Fietsplan: Bied lease-fietsen aan en creëer adequate fietsenstallingen
Flexibel thuiswerken: Introduceer hybride werkmodellen
OV-stimulering: Vergoed openbaar vervoer abonnementen
Carpool-matching: Ontwikkel een intern platform voor carpoolen
Praktijkvoorbeeld: Een Nederlands IT-bedrijf heeft met succes een mobiliteitsbudget ingevoerd. Medewerkers krijgen een persoonlijk budget dat ze flexibel kunnen inzetten voor verschillende vervoersopties. Dit resulteerde in 30% minder autogebruik binnen één jaar.
Praktijkvoorbeeld: Een financiële instelling heeft laadpalen geïnstalleerd en een volledig elektrisch wagenpark geïntroduceerd. Deze aanpak heeft geleid tot een CO2-reductie van 45% in werkgerelateerde mobiliteit.
Deze maatregelen dragen niet alleen bij aan duurzaamheidsdoelen, maar verhogen ook de medewerkerstevredenheid en verlagen operationele kosten.
Toekomstige implicaties voor bedrijven na invoering van WPM in 2024
De invoering van WPM in 2024 brengt significante veranderingen met zich mee voor bedrijven. Het is essentieel dat organisaties nu al actie ondernemen om hun processen aan te passen.
Belangrijke voorbereidingsstappen zijn:
Het opzetten van systemen voor nauwkeurige kilometerregistratie
Het trainen van personeel in het correct bijhouden van reisgegevens
Het aanpassen van interne mobiliteitsrichtlijnen
Het implementeren van tools voor CO2-berekening
Bedrijven die vroeg beginnen met deze aanpassingen, kunnen de overgang soepeler maken en potentiële boetes vermijden. Een proactieve aanpak stelt organisaties in staat om eventuele uitdagingen tijdig te identificeren en op te lossen vóór de officiële invoering van de rapportageverplichting.
Hoe Regreener je kan helpen om te voldoen aan de WPM en andere onderdelen van je duurzame bedrijfsstrategie
De Footprint Navigator van Regreener biedt een complete oplossing voor je WPM-rapportage. Deze innovatieve tool verzamelt en analyseert alle benodigde mobiliteitsgegevens van je organisatie:
Automatische berekening van CO2-uitstoot per vervoersmiddel
Gedetailleerde uitsplitsing van woon-werkverkeer en zakelijke reizen
Real-time inzicht in je mobiliteitsimpact
Gebruiksvriendelijke dashboards voor eenvoudige rapportage
Naast de Footprint Navigator staan Regreener's ervaren consultants klaar om je organisatie te begeleiden bij:
Het opzetten van effectieve dataverzamelingsprocessen
Het ontwikkelen van een passende reductiestrategie
Het identificeren van kosteneffectieve verduurzamingsmaatregelen
Het integreren van duurzaamheid in je bedrijfsstrategie
De combinatie van technologie en expertise maakt Regreener tot je ideale partner voor WPM-compliance. Onze consultants denken proactief mee over praktische oplossingen die passen bij jouw organisatie. We helpen je niet alleen te voldoen aan de wettelijke vereisten, maar ondersteunen je ook bij het realiseren van concrete duurzaamheidsdoelstellingen.
Conclusie
De Rapportageverplichting werkgebonden personenmobiliteit brengt significante veranderingen met zich mee voor Nederlandse organisaties met 100+ werknemers. Deze verplichting vraagt om een proactieve aanpak en gedegen voorbereiding vóór de ingangsdatum van 1 juli 2024.
Een succesvolle implementatie van de WPM-rapportage vereist:
Een gedegen systeem voor gegevensverzameling
Nauwkeurige CO2-berekeningen
Effectieve strategieën voor duurzame mobiliteit
Transparante rapportage aan de Omgevingsdienst
De WPM-rapportage is niet alleen een wettelijke verplichting - het biedt organisaties de kans om hun mobiliteitsbeleid te verduurzamen en hun CO2-voetafdruk te verkleinen. Door nu al stappen te zetten richting duurzame mobiliteit, positioneer je jouw organisatie als voorloper in de transitie naar een klimaatneutrale toekomst.
Start vandaag nog met het voorbereiden van je organisatie op deze nieuwe verplichting en draag bij aan een duurzamere toekomst voor Nederland.
